Metodologia rankingu
Ranking szpitali i oddziałów położniczych „Głos matek” Fundacji Rodzić po Ludzku
Czym zajmuje się Fundacja Rodzić po Ludzku?
Reklama
Fundacja Rodzić po Ludzku jest pozarządową organizacją pożytku publicznego, działającą na rzecz kobiet w ciąży i matek małych dzieci. Naszym celem jest, aby każda kobieta mogła urodzić swoje dziecko w godnych warunkach, otoczona szacunkiem oraz troskliwą i uważną opieką personelu, przy wsparciu bliskich jej osób. Od ponad 20 lat monitorujemy placówki położnicze, sprawdzamy, jak respektowane są tam prawa kobiet w opiece okołoporodowej, oraz nagradzamy najlepsze szpitale. Dzięki rozwojowi technologii informatycznych prowadzimy ciągły monitoring i na bieżąco dostarczamy informacji kobietom oraz placówkom medycznym, w jaki sposób poszczególne szpitale/oddziały realizują zapisy prawa.
Cel rankingu
Celem rankingu jest promowanie szpitali, w których kobieta może urodzić „po ludzku” – z poszanowaniem jej godności, prywatności, gdzie w najwyższym stopniu przestrzegane są zapisy Standardu Organizacyjnego Opieki Okołoporodowej oraz Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Celem rankingu jest także dostarczanie szpitalom informacji na temat jakości opieki okołoporodowej świadczonej w ich placówce oraz wskazanie obszarów do poprawy i wprowadzania zmian.
Jak powstaje ranking?
Ranking powstaje na podstawie monitoringu oddziałów położniczych w Polsce, prowadzonego przez Fundację Rodzić po Ludzku w sposób ciągły od lutego 2018 roku. Od tego czasu Fundacja zbiera dane od kobiet w ramach akcji „Głos matek ma moc zmiany”. W rankingu uwzględniane są informacje z ankiet wypełnianych przez kobiety, które rodziły w ostatnich trzech latach kalendarzowych. Dane są aktualizowane co 24 godziny, co czyni ranking procesem niezwykle dynamicznym. Do prezentacji wyników używane są odpowiedzi kobiet, które wypełniły ankietę on-line, dostępną na stronie: ankieta.rodzicpoludzku.pl. Ankieta jest anonimowa. Zainteresowana wypełnieniem ankiety kobieta proszona jest o podanie swojego adresu e-mail oraz wyrażenie zgody na udział w badaniu i przetwarzanie adresu e-mail na użytek ankiety. Na podany adres e-mail wysyłany jest indywidualny link aktywacyjny, którego kliknięcie rozdziela dane, uniemożliwiając powiązanie adresu z konkretną ankietą. Nie jest możliwe powtórne wypełnienie ankiety z tego samego adresu mailowego. Istnieje możliwość wypełnienia ankiety dotyczącej kolejnego porodu po wygenerowaniu przez pracownika Fundacji indywidualnego linku.
Ankietę może wypełnić kobieta, która urodziła siłami natury oraz poprzez cięcie cesarskie. Kwestionariusz zawiera pytania o przygotowanie do porodu, doświadczenia z izby przyjęć, przebiegu porodu i pobytu na oddziale położniczym. W ankiecie zawarto również pytania dotyczące wspomnień związanych ze sposobem traktowania kobiety przez personel oraz komunikacji z pacjentką. Ranking obejmuje odpowiedzi kobiet z następujących obszarów:
1. Doświadczenia badanych związane z pobytem w szpitalu, w tym:
- doświadczenia z izby przyjęć,
- doświadczenia z sali porodowej,
- doświadczenia z oddziałów położniczych.
2. Relacja personel medyczny – kobieta, w tym:
- komunikację,
- nadużycia i przemoc słowną,
- realizację prawa do informacji,
- pozyskiwanie zgody przez personel na zabiegi i czynności wykonywane w szpitalu,
- realizację prawa do poszanowania intymności i godności osobistej,
- nadużycia i przemoc fizyczną,
- gorsze traktowanie i dyskryminację,
- nadużycia i sytuacje wymuszania.
3. Respektowanie planu porodu;
4. Ocena warunków sal porodowych i oddziałów położniczych;
5. Ogólna ocena opieki oraz czynniki wpływające na zadowolenie z opieki w szpitalu.
W rankingu uwzględniane są szpitale, które uzyskały minimalną zakładaną liczbę ankiet (tj. 30) wypełnionych przez kobiety rodzące w ostatnich trzech latach. Przy opisie każdej placówki podana jest liczba ankiet, na podstawie której prezentowane są wyniki.
Jak został opracowany ranking?
Ranking jest autorskim projektem Fundacji Rodzić po Ludzku. Opiera się na kryteriach opieki związanych z ideą „rodzić po ludzku”. Zostały one opracowane przez zespół Fundacji oraz specjalistów w dziedzinie opieki okołoporodowej, jak również za pomocą badań społecznych. W tworzeniu założeń rankingu udział wzięło wielu specjalistów: położnych, socjologów, psychologów, prawników oraz specjalistów od badań rynkowych. Ranking powstaje na podstawie algorytmu informatycznego opracowanego przez zespół projektu wraz z informatykami.
Czym jest, a czym nie jest ranking?
Ranking jest oceną konsumencką kobiet i wynika z subiektywnych wrażeń dotyczących pobytu w placówkach medycznych. Nie jest oceną profesjonalizmu lekarzy i położnych w zakresie sztuki medycznej ani nie zawiera oceny poziomu medykalizacji opieki okołoporodowej (skali interwencji medycznych). Wskazuje jedynie na poziom realizacji poszczególnych zapisów prawa oraz jakości świadczonych usług.
Czego dotyczy ranking?
Ranking jest sumą odpowiedzi kobiet na temat opieki w obszarach:
- Realizacja planu porodu;
- Swoboda rodzenia;
- Kontakt z dzieckiem po narodzinach;
- Opieka podczas cięcia cesarskiego;
- Pomoc w opiece nad dzieckiem;
- Wsparcie w karmieniu piersią;
- Realizacja praw pacjenta;
- Warunki w szpitalu;
- Ocena postawy personelu;
- Zadowolenie z opieki.
Wynik w ramach danego obszaru to jedna liczba będąca indeksem. Indeks powstał z poszczególnych stwierdzeń opisujących szczegółowo doświadczenia w ramach danego obszaru. Elementom wchodzącym w ramy indeksu została przyporządkowana waga, stworzona na podstawie doświadczeń ekspertów Fundacji. Indeks przyjmuje wartości z zakresu 0–100.
W każdym obszarze szpital ma możliwość uzyskania 100% spełnienia warunków realizacji prawa oraz standardów opieki. Do całościowej oceny zostały włączone także subiektywne oceny kobiet dotyczące niektórych obszarów.
Opis obszarów:
- Realizacja planu porodu. Do oceny tego obszaru zostały wzięte pod uwagę odpowiedzi kobiet, które przygotowały wcześniej plan porodu. Na ocenę ma wpływ omówienie dokumentu przez personel medyczny oraz respektowanie zapisów planu porodu. Jako spełnienie kryterium realizacji planu porodu wzięte pod uwagę zostały odpowiedzi, w których kobieta zaznaczyła, że plan porodu był respektowany lub że był respektowany z uzasadnionymi wyjątkami.
- Swoboda rodzenia. Do oceny w tym obszarze zostały wzięte pod uwagę odpowiedzi kobiet związane z możliwością swobodnego poruszania się, chodzenia, zmieniania pozycji, picia, jedzenia, korzystania z pomocnych sprzętów, w tym wanny/prysznica, możliwość decydowania o wyborze pozycji, poród w pozycji wertykalnej, zachęcanie przez personel do kierowania się własną potrzebą parcia oraz do naturalnego oddychania w czasie skurczu partego. W analizie została uwzględniona wyłącznie grupa kobiet mających za sobą naturalny poród niskiego ryzyka. Kryterium to zastosowano z uwagi na chęć uzyskania informacji o opiece podczas porodu bez powikłań, wykluczono tym samym porody zabiegowe i planowane cięcia cesarskie.
- Kontakt z dzieckiem po narodzinach. Do oceny tego obszaru zostały wzięte pod uwagę odpowiedzi kobiet, które urodziły zdrowie dziecko, niewymagające interwencji medycznej. Spełnieniem kryterium jest realizacja nieprzerwanego kontaktu „skóra do skóry” po narodzinach (minimum 30 minut, 2 godziny lub dłużej), pomoc w przystawieniu do piersi w sali porodowej oraz umożliwienie przyłożenia dziecka do twarzy lub na piersi po cięciu cesarskim.
- Opieka podczas cięcia cesarskiego. W tym obszarze zostały wzięte pod uwagę kwestie przekazywania informacji dotyczących operacji cięcia cesarskiego, pielęgnacji rany po operacji, pomoc w przystawianiu dziecka do piersi w sali pooperacyjnej, zapewnienie kontaktu z dzieckiem po narodzinach, dbanie o łagodzenie bólu po operacji, postawa personelu, w tym okazywanie szacunku, sposób przekazywania informacji, zapewnienie prywatności i intymności. Dodatkowo szpital może uzyskać punkty za obecność bliskiej osoby, a także „kangurowanie” dziecka przez bliską osobę po narodzinach.
- Pomoc w opiece nad dzieckiem. W tym obszarze oceniane jest, czy badania, szczepienia oraz zabiegi pielęgnacyjne, takie jak przewijanie, kąpiel, odbywały się w obecności matki. Ocenie podlega również pomoc i nauka pielęgnacji dziecka przez personel medyczny.
- Wsparcie w karmieniu piersią. W tym obszarze wzięto pod uwagę ogólną ocenę otrzymanego wsparcia w karmieniu piersią, a także fakt, czy personel oddziału położniczego pomagał w karmieniu piersią, uczył właściwego przystawiania dziecka do piersi, czy w szpitalu była możliwość skorzystania z pomocy doradcy laktacyjnego oraz czy dziecko było dokarmiane mlekiem modyfikowanym bez zgody matki.
- Realizacja praw pacjenta. Analizie poddano odpowiedzi dotyczące przestrzegania zapisów Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, w tym prawa do informacji, do wyrażania zgody na zabiegi medyczne, zabiegi przy dziecku, poszanowanie intymności i godności. W tym obszarze wzięto pod uwagę także odpowiedzi kobiet, które doświadczyły ze strony personelu medycznego zachowań niosących znamiona przemocy, tj.: szantażu zdrowiem dziecka lub kobiety, wyśmiewania, grożenia, szturchania, policzkowania, rozkładania na siłę nóg przy parciu, przywiązywania nóg do łóżka porodowego lub wymuszania opłat.
- Warunki w szpitalu. W tym obszarze kobiety oceniały warunki panujące w szpitalach: dostępność łazienki, czystość sal porodowych i pomieszczeń na oddziale położniczym, wyposażenie, standard pomieszczeń, estetykę oddziałów oraz jakość wyżywienia.
- Ocena postawy personelu. W tym obszarze ocenie podlegała postawa personelu izby przyjęć, sali porodowej oraz oddziału położniczego, w tym: okazywanie szacunku, sposób przekazywania informacji i udzielanie odpowiedzi na pytania, dbanie o prywatność i intymność, np. pukanie do drzwi przed wejściem do sali.
- Zadowolenie z opieki. W tym obszarze kobiety oceniały ogólną opiekę w szpitalu (w skali 1–5, gdzie 1 to ocena niedostateczna, a 5 – bardzo dobra) oraz czy wybrałaby ten szpital ponownie w przypadku kolejnego porodu.