Poród krok po kroku
Jak wygląda poród? Co się dzieje w trakcie porodu? Zapewne zadajesz sobie to pytanie, jak większość przyszłych mam. Nasz artykuł pomoże ci znaleźć odpowiedzi na te pytania.
Poród dzieli się umownie na 3 okresy. Podczas 1. okresu porodu szyjka macicy, która w trakcie ciąży pozostawała zamknięta, musi się rozewrzeć do 10 cm. Trwa to około 14 godzin przy pierwszym dziecku, ok. 8 godzin przy kolejnych. W drugim okresie porodu, zwanym okresem parcia, dziecko przeciska się przez kanał rodny i wychodzi na świat, w trzecim rodzi się łożysko.
Wyznaczony przez lekarza termin porodu to data orientacyjna. Jedynie 5% dzieci rodzi się w tym terminie, pozostałe „urodzone o czasie” dzieci rodzą się pomiędzy 38. a 42. tygodniem ciąży!
Pierwszy okres porodu:
0-3 cm rozwarcia
Zazwyczaj na kilka dni przed porodem pojawiają się skurcze przepowiadające – są łagodne, trwają kilka godzin i samoistnie zanikają. Inne oznaki rozpoczynającego się porodu to:
Reklama
- pojawienie się na bieliźnie dużej ilości gęstego śluzu (czasem lekko różowego albo brunatnego) – to odchodzi czop śluzowy, który „zatykał” szyjkę macicy;
- uporczywy, tępy ból krzyża;
- biegunka i wymioty – organizm ma naturalną skłonność do oczyszczania się przed porodem;
- dreszcze i drżenie całego ciała;
- pojawienie się wód płodowych – mogą sączyć się lub płynąć gwałtownym strumieniem. Czasami pęcherz płodowy pozostaje nienaruszony aż do 2. okresu porodu.
Jeśli skurcze trwają dłużej niż 30 sekund, mają tendencję do narastania, a przerwy między nimi robią się coraz krótsze – nie ma już wątpliwości, że zaczął się poród.
3-5 cm rozwarcia
Początkowo będziesz odczuwała co 3–10 min. niezbyt silne, trwające około 30 sekund skurcze. Wraz z upływem czasu staną się one intensywniejsze i częstsze. Kobiety opisują skurcze jako mocne bóle miesiączkowe, uczucie opasywania brzucha elastyczną taśmą albo jak nagle pojawiającą się falę gorąca. Możesz czuć także rozpieranie nad spojeniem łonowym, ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa albo skurcze górnej części ud. Szczyt skurczu może być bolesny. W czasie skurczu będziesz skoncentrowana na nim – przerwiesz rozmowę lub wykonywaną czynność. Bądź aktywna – poruszaj się, zmieniaj pozycję, w przerwach między skurczami swobodnie i powoli oddychaj, relaksuj się.
Pamiętaj! Jedzenie i picie w trakcie porodu
Badania naukowe potwierdzają, że niemożność picia i jedzenia w trakcie porodu może spowodować spowolnienie akcji porodowej i wzrost ryzyka cesarskiego ciecia. To tak, jakbyś musiała wspinać się wysoko w górach bez zapasu wody i prowiantu – szybko może zabraknąć Ci sił i energii. Według nowego standardu przez cały czas porodu możesz spożywać przejrzyste płyny
5-7 cm rozwarcia
Skurcze są co 2–5 min. i trwają ok. 60 sekund. Są teraz naprawdę dynamiczne, mocne i bolesne na szczycie. Możesz odczuwać suchość w ustach, mdłości, wymioty, biegunkę i nadmiernie się pocić. Trudno Ci zapanować nad oddechem, zrelaksować się w przerwach między skurczami. Będziesz potrzebowała wsparcia i obecności bliskiej osoby lub położnej.
Na tym etapie porodu najczęściej pęka pęcherz płodowy. Pojawić się może krwawienie z pochwy – to drobne naczynka szyjki macicy pękają, gdy się rozwiera. Nie jest to powód do niepokoju.
Kryzys 7. centymetra
To dla większości kobiet najtrudniejszy moment porodu. Za Tobą przebyta długa droga, ale jesteś tak zmęczona, że perspektywa dalszego wysiłku Cię przerasta. Silne skurcze wydają się nie do wytrzymania. Ogarnia Cię rezygnacja, tracisz wiarę we własne siły. Masz ochotę uciec, możesz także odczuwać ogromną złość na osobę bliską lub położną. Czujesz, jak bardzo jesteś osamotniona w porodzie, ale pomimo tego bardzo potrzebujesz wsparcia i otuchy towarzyszących Ci osób. Pojawienie się takich odczuć najczęściej świadczy o tym, że I okres porodu wkrótce się skończy. W Twoim organizmie wydziela się adrenalina, która powoli przygotowuje Cię do parcia.
8-10 cm rozwarcia
Skurcze są co 1-3 min., trwają długo, szczyt skurczu pojawia się natychmiast. Możesz odczuwać mocny ból pleców, mieć czkawkę, może ci się „odbijać”. Możesz odczuwać irytację, zmęczenie lub też czuć się jak w transie, skoncentrowana wyłącznie na odczuciach, płynących z ciała, obojętna na świat zewnętrzny. Wkrótce główka dziecka znacznie obniży się i zaczniesz odczuwać słabe skurcze parte.
Co się dzieje z dzieckiem?
Dziecko przesuwa się w kanale rodnym śrubowym ruchem. Ponieważ kanał rodny jest w pewnym miejscu węższy, dziecko musi zmienić swoją pozycję, aby jego główka mogła pokonać tę przeszkodę. Możesz mu ułatwić zadanie, unikając leżenia, a np. siedząc na piłce. Główka dziecka przystosowuje się do kształtu kanału rodnego dzięki temu, że kości jego czaszki nie są zrośnięte, a między nimi znajdują się elastyczne szwy i ciemiączka. Silne skurcze macicy mocno masują całe ciałko dziecka, usuwając z jego płuc wody płodowe i przygotowując je do zaczerpnięcia pierwszego oddechu. Wydzielające się w organizmie malucha hormony sprawiają, że przystosowuje się do nacisku skurczy – zmniejsza ilość krwi z tlenem w kończynach, koncentrując ją tam, gdzie jest najbardziej potrzebna – w sercu i mózgu.
Drugi okres porodu – parcie
Wiele kobiet przed porodem zastanawia się, skąd będzie miało pewność, że nadeszła chwila, w której można już przeć. Gdy nadchodzi, nie sposób jej przeoczyć – odczuwać będziesz silną, instynktowną potrzebę parcia. Poczujesz, że znowu jesteś przytomna, rozbudzona i gotowa do działania. Możesz czuć rozciąganie, pieczenie w kroczu. Poszukaj teraz pozycji, która najbardziej Ci odpowiada, najlepiej, aby była ona jak najbardziej spionizowana .
W przerwie pomiędzy skurczami postaraj się zrelaksować – nie zaciskaj zębów (uchyl usta, porusz kilka razy językiem i uśmiechnij się) ani dłoni (parę razy rozprostuj i zaciśnij palce). Poproś, żeby ktoś lekko pomasował Ci nogi, jeśli drżą.
W czasie każdego parcia główka dziecka przesuwa się do przodu, a w przerwie między skurczami nieco się cofa. Dzięki temu Twoje tkanki stopniowo rozciągają się. W końcu poczujesz dziecko bardzo nisko – Twoje krocze jest napięte, a szpara sromowa rozwiera się przy każdym skurczu i widać fragment główki. W momencie wyłaniania się główki, słuchaj, co mówi do Ciebie położna – postara się ona pokierować parciem w ten sposób, żeby główka łagodnie pokonała opór krocza. Po urodzeniu się główki, barki dziecka zbliżają się do zwężenia w kanale rodnym. Maluch musi się zwrócić twarzą w stronę jednego z Twoich ud. Potem jeden z barków (górny) opiera się na spojeniu łonowym i częściowo rodzi się na zewnątrz, a wtedy dolny bark wyślizguje się już bez przeszkód. Położna w razie potrzeby delikatnie pomaga w czasie rodzenia się barków. Dziecko ma już przetarty szlak (główka noworodka ma największy obwód) i rodzi się w ciągu kilku sekund.
Jak zachowa się personel?
Przez większą część porodu czuwać nad tobą będzie położna. Mniej więcej co 2 godziny oceniać będzie jego postęp. W razie wątpliwości wezwie lekarza. W okresie parcia na sali porodowej może zrobić się tłoczno – oprócz położnej (położnych) obecny będzie ginekolog-położnik, a także pielęgniarka (położna) noworodkowa i neonatolog. W placówkach prowadzących działalność dydaktyczną obecne mogą być także studentki/studenci położnictwa oraz medycyny. Pamiętaj, że w każdym momencie masz prawo do intymności i prywatności – możesz nie zgodzić się na obecność osób bezpośrednio niezaangażowanych w opiekę nad Tobą.
Trzeci okres porodu
Ważne, aby zaraz po urodzeniu maluch został położony na Twoim brzuchu. Dziecko grzeje się Twoim ciepłem, słyszy dobrze znane mu z macicy bicie Twojego serca i uspokaja się. Po jakimś czasie może spróbować ssać. Przez tętniącą ciągle pępowinę dociera do niego tlen, może więc powoli nabrać po raz pierwszy powietrza do płuc. Twoje dziecko wcale nie musi krzyczeć po porodzie! Urodzone w sprzyjających okolicznościach i gdy pępowina nie jest przecinana zbyt szybko, łagodnie przyzwyczaja się do nowych warunków. Gdy witasz się ze swoim dzieckiem, w Twoim organizmie wydzielają się duże ilości hormonów. Endorfiny powodują, że w niemal cudowny sposób znika ból i zmęczenie (czasem trzeba poczekać na ten efekt kilkanaście minut), a na ich miejsce pojawia się euforia i poczucie spełnienia. Endorfina, pod wpływem obecności mamy, wydziela się także u malucha.
Kontakt „skóra do skóry”
Zaraz po porodzie nagi noworodek powinien zostać położony na nagich piersiach swojej mamy. Gwarantuje to standard okołoporodowy (patrz: standardy opieki okołoporodowej). Mama może przytulić dziecko, a później przystawić je do piersi. Jeśli dziecko urodziło się o czasie i jest w dobrym stanie, to dokładne badanie malucha przez pediatrę oraz takie czynności jak wykąpanie, zmierzenie i zważenie, powinny być wykonane po zakończeniu pierwszego karmienia. Powodem oddzielenia dziecka od mamy nie może być rodzenie łożyska, oględziny krocza i łożyska, szycie naciętego lub pękniętego krocza w znieczuleniu miejscowym ani jakiekolwiek względy organizacyjne. Badania naukowe potwierdzają wiele korzyści, jakie daje niezakłócony pierwszy kontakt „skóra do skóry” – m.in. dziecko szybciej i lepiej adaptuje się do nowych warunków, uczy się efektywnego ssania, co w przyszłości pozwala na uniknięcie wielu problemów związanych z karmieniem piersią
Rodzenie łożyska
Po kilku minutach macica znowu podejmuje akcję skurczową. Twój organizm wydziela więcej oksytocyny, niż potrzeba było w czasie 1. i 2. okresu porodu. Pomaga w tym przystawienie dziecka do piersi. Po kilkunastu skurczach poczujesz znowu potrzebę parcia. To rodzi się łożysko i błony płodowe, fachowo nazywane popłodem. Położna dokładnie sprawdzi, czy łożysko urodziło się całe, ponieważ pozostawienie w macicy jego resztek może grozić poważnymi konsekwencjami. Jeżeli łożysko jest niekompletne, konieczne będzie, wykonywane przez lekarza, łyżeczkowanie jamy macicy.
Jeżeli Twoje krocze wymaga opatrzenia, to właśnie teraz zostanie zszyte. Uszkodzone tkanki są znieczulane, więc szycie nie powinno być bolesne, a zabieg trwa zazwyczaj nie dłużej niż 10 min.
Teraz przez 2 godz. tzw. wczesnego połogu pozostaniesz wraz z dzieckiem pod obserwacją położnych na sali poporodowej. Będą one co jakiś czas sprawdzały Twoje samopoczucie i to, jak obkurcza się macica. W tym celu delikatnie chwyta się macicę przez powłoki brzuszne, żeby ocenić jej twardość, jednocześnie obserwując krwawienie z dróg rodnych. Z pewnością jesteś teraz głodna i spragniona – zjedz coś. Jeśli jest Ci zimno albo czujesz się nieświeżo – weź prysznic. Teraz, gdy Twoje dziecko jest już na świecie, należy ci się odpoczynek.
